HPV vắc xin phòng ngừa ung thư cổ tử cung và những điều bạn cần biết

Theo số liệu báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ trong năm 2018, cả thế giới ghi nhận 570.000 ca mắc ung thư cổ tử cung. Đây là loại ung thư phổ biến, đứng thứ 4 về số ca mắc mới và thứ 6 về số ca tử vong do ung thư ở nữ giới. Mỗi năm, căn bệnh này cướp đi sinh mạng của trên 300.000 phụ nữ.
Tại Việt Nam, theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ đặc biệt trong độ tuổi 30 trở lên, mỗi năm có khoảng 4000 phụ nữ phát hiện mình mắc ung thư cổ tử cung và khoảng 2400 phụ nữ tử vong hàng năm vì căn bệnh này. Đây là căn bệnh hiện vẫn chưa tìm được giải pháp chữa trị dứt điểm mà chỉ có thể phòng ngừa bằng phương pháp sử dụng vacxin.

Ung thư cổ tử cung là căn bệnh gây tử trận số 1 ở phụ nữ

I. ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN CỦA VIRUS HPV?
Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục: tiếp xúc da với da, miêm mạc miệng, hầu họng hoặc tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, hậu môn của người bị nhiễm. Hôn hay chạm vào bộ phận sinh dục của đối tác bằng miệng cũng có thể lây truyền virus HPV.
Ngoài ra virus HPV còn lây truyền qua các đường khác như dụng cụ cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót… HPV cũng có thể truyền dọc từ mẹ sang con trong lúc sinh và gây ra đa bướu gai đường hô hấp cho trẻ sơ sinh.
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị virus HPV gây ung thư cổ tử cung. Cho đến nay, tiêm vắc xin là phương pháp hiệu quả nhất để chị em chủ động phòng ngừa căn bệnh này.
II. VẮC XIN HPV LÀ GÌ?
HPV (Human Papilloma Virus) – nguyên nhân chủ yếu gây ung thư cổ tử cung, là loại virus gây u ở người, lây nhiễm qua đường tiếp xúc, quan hệ tình dục, từ mẹ sang con và có thể tồn tại trong cơ thể người thời gian rất lâu trước khi phát triển thành bệnh. Hiện có hơn 100 tuýp HPV, trong đó các tuýp 16,18 có nguy cơ sinh ung thư cao nhất. Bệnh này hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên để giảm tỷ lệ mắc bệnh chỉ có một cách duy nhất đó là tiêm ngừa vacxin.
Vắc-xin HPV được đánh giá là an toàn và có thể đem lại hiệu quả cao trong việc bảo vệ phụ nữ tránh khỏi những căn bệnh liên quan đến virus HPV typ 16 và 18, hai typ chủ yếu gây ung thư cổ tử cung. Đặc điểm của các bệnh ung thư nếu để lâu thì càng khó chữa trị nên bác sĩ khuyến cáo trẻ em gái từ 9 tuổi nên tiêm ngừa để đảm bảo được bảo vệ trước khi có khả năng nhiễm loại virus này.

Tiêm HPV là cách phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu suất cao nhất

III. ĐỘ TUỔI VÀ ĐỐI TƯỢNG TIÊM NGỪA UNG THƯ CỔ TỬ CUNG? 

Tại Nước Ta, vắc xin phòng HPV theo khuyến nghị của đơn vị sản xuất vắc xin được chỉ định tiêm cho phái đẹp trong độ tuổi từ 9 – 26 tuổi, bất luận đã từng quan hệ tình dục hay chưa. Tuy nhiên độ tuổi bảo đảm an toàn để vacxin còn có hiệu suất cao cao nhất là dưới 26 tuổi và chị em phụ nữ chưa lập mái ấm gia đình hoặc chưa quan hệ tình dục .
Các chuyên viên khuyến nghị, những chị em nên đi tiêm vắc xin phòng ung thư cổ tử cung càng sớm càng tốt. Vắc xin có hiệu suất cao lê dài lên đến 30 năm .
Mặc dù vắc xin phòng HPV tại Nước Ta chỉ được chỉ định tiêm ở phái đẹp, những nhà khoa học cho rằng những bé trai trong độ tuổi dậy thì cũng hoàn toàn có thể thu được quyền lợi từ tiêm phòng HPV. Hiện nay, theo Trung tâm phòng chống và trấn áp bệnh tật Hoa Kỳ ( CDC ), cần xem xét lan rộng ra chương trình tiêm phòng HPV cho những bé trai, sau khi một nghiên cứu và điều tra cho thấy số phái mạnh mắc bệnh ung thư do nhiễm virus HPV sẽ vượt xa phái đẹp, và nhiễm HPV hoàn toàn có thể làm tăng rủi ro tiềm ẩn mắc ung thư vòm họng, ung thư miệng, lưỡi ở phái mạnh cũng như ung thư đường sinh dục phái mạnh ( hậu môn, dương vật … )

IV. CẦN LÀM GÌ SAU KHI TIÊM VẮC XIN HPV?

Sau khi đã tiêm phòng khá đầy đủ những mũi vacxin để phòng tránh rủi ro tiềm ẩn mắc bệnh, chị em nên sử dụng những giải pháp bảo vệ như :
• Giữ gìn vệ sinh vùng kín, tránh thực trạng khí ẩm tạo điều kiện kèm theo cho nấm mốc, viêm nhiễm. Thay băng vệ sinh thật sạch vào chu kỳ luân hồi kinh nguyệt và vệ sinh thật sạch, hạn chế hoạt động giải trí quan hệ tình dục tránh vi trùng có điều kiện kèm theo xâm nhập .

• Ngoài ra, đời sống tinh thần là một yếu tố quan trọng chị em phụ nữ cần chú ý. Giữ cho trạng thái vui vẻ, giảm thiểu tình trạng căng thẳng, tránh hút thuốc lá và lạm dụng các chất kích thích như rượu bia, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý giàu chất dinh dưỡng cho cơ thể, luyện tập thể dục thể thao giúp cơ thể khỏe mạnh.

• Khi chị em đã có mái ấm gia đình từ 21 tuổi trở lên hoặc đã có hoạt động giải trí tình dục thì cần thăm khám định kỳ hằng năm, xét nghiệm tế bào học và HPV nhằm mục đích phát hiện kịp thời những bệnh lý về phụ khoa cũng như ung thư cổ tử cung .

Chị em sau khi có mái ấm gia đình cần đi xét nghiệm tế bào học định kỳ để tầm soát ung thư cổ tử cung

V. VACXIN HPV CÓ TÁC DỤNG PHỤ GÌ KHÔNG?

Theo những chuyên viên cho biết, một loại vacxin nào dù có tốt và hiệu suất cao tới đâu cũng có năng lực gây ra nhiều công dụng phụ ngoài ý muốn. Bởi vì tiêm vacxin có thực chất có mang virus bị bất hoạt đưa vào khung hình nên sẽ có một số ít phản ứng nhằm mục đích chống lại chất “ lạ ” này. Mỗi người sẽ có phản ứng khác nhau và hầu hết là nhẹ như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm hoặc nổi mẩn đỏ .
Tuy nhiên một số ít trường hợp có phản ứng mạnh như sốt, co giật, sốc phản vệ hoặc thậm chí tử vong. Trên thực tiễn cùng tiêm một lô vacxin hoặc thậm chí còn cùng một lọ vacxin nhưng có rất ít người có phản ứng nghiêm trọng. Điều này được lý giải bởi cơ địa của người phản ứng chứ không phải do chất lượng vacxin kém .
Điều quan tâm là vacxin HPV không phòng ngừa được tổng thể những chủng ngừa, trong khi typ 16 và 18 là hai typ có rủi ro tiềm ẩn gây mắc ung thư cao nhất. Điều này cho thấy mặc dầu đã được tiêm phòng rất đầy đủ nhưng phụ nữ cũng cần đi tầm soát để phát hiện rủi ro tiềm ẩn mắc ung thư cổ tử cung từ những typ khác .

VI. CÁC LOẠI VẮC XIN HPV THƯỜNG ĐƯỢC SỬ DỤNG? 

Hiện nay, tại Việt Nam có 2 loại vacxin HPV được sử dụng rộng rãi là:

• Cervarix : vacxin có chứa 2 tuýp gây bệnh ung thư cổ tử cung .
• Gardasil : vacxin có chứa 2 tuýp gây ung thư và 2 tuýp gây bệnh khác như sùi mào gà, mụn cóc sinh dục .

Loại vắc xinGardasilCervarix
Số chủng phòng ngừaPhòng 4 tuýp HPV (6, 11, 16 và 18)Phòng 2 tuýp HPV (16 và 18)
Đối tượng tiêmTiêm cho nữ giới từ 9 tuổi đến 26 tuổiTiêm cho nữ giới từ 10 tuổi đến 25 tuổi.
Lịch tiêm Gồm 3 mũi:

  • Mũi 1: là ngày tiêm mũi đầu tiên.
  • Mũi 2: 2 tháng sau mũi đầu tiên.
  • Mũi 3: 6 tháng sau mũi đầu tiên.
Gồm 3 mũi:

  • Mũi 1: là ngày tiêm mũi đầu tiên.
  • Mũi 2: 1 tháng sau mũi đầu tiên.
  • Mũi 3: 6 tháng sau mũi đầu tiên.
Tác dụngPhòng ngừa ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, mụn cóc sinh dục và ung thư hậu môn.Phòng ngừa ung thư cổ tử cung

VII. TIÊM PHÒNG HPV CÓ CẦN XÉT NGHIỆM KHÔNG?
Tiêm vắc xin phòng HPV không cần xét nghiệm trước tiêm. Nữ giới nằm trong độ tuổi 9 – 26, không mang thai, không dị ứng với thành phần nào của vắc xin, không mắc các bệnh cấp tính… đủ điều kiện tiêm vắc xin này. Tất cả chị em nên được khám sức khỏe sàng lọc trước tiêm để đảm bảo an toàn tiêm chủng.
VIII. BỊ NHIỄM HPV CÓ TIÊM PHÒNG ĐƯỢC KHÔNG?
Vắc xin phòng ung thư cổ tử cung vẫn có tác dụng khi tiêm cho những người đã từng quan hệ tình dục, thậm chí đã từng nhiễm virus HPV. Bởi trên thực tế, virus HPV rất dễ tái nhiễm – tức là sau khi cơ thể đào thải virus vẫn có thể nhiễm lại chúng. Miễn dịch tự nhiên của cơ thể không đủ để phòng được tái nhiễm, nhưng vắc xin lại có thể làm được điều này. Bên cạnh đó, HPV có nhiều type khác nhau. Việc bạn đã từng bị nhiễm một type HPV nào trước đây thì vẫn nên tiêm phòng vắc xin để được bảo vệ tránh lây nhiễm những type HPV khác.